Sembrama Wecana
Sembrama wecana inggih punika bebaosan mabasa Bali, pinaka panyanggra sapangrauh kramane sane kaundang ngrauhin pailen upacara. Malarapan tatacara ngwedar, sembrama wacana kabinayang dados tetiga :
(1) sembrama wecana tutur (lisan) mateges nyembrama tamiu antuk bebaosan lisan, nenten ngwacen naskah. Upami : - nyanggra tamiu undangan resepsi
- mapaica piteket ring sang mawiwaha
(2) sembrama wecana sasuratan (membaca teks) mateges ngwedar daging pikayunan pinaka panyanggra tamiu malarapan ngwacen naskah.
Upami :- baos Bupati duk acara ngenteg linggih ring pura puseh
- baos Kadis Dikbud ring pamungkahan sarasehan mabasa bali
(3) sembrama wecana ardatur ( memakai skema ) mateges ngwedar baos panyanggra malarapan ngwacen bantang-bantang bebaosan pinaka skema
Upami :- baos kelian truna nuntun parum indik bazzar
- baos jero bendesa ring paruman desa adat
Struktur :
1. Pamahbah/Purwaka:- pangastawa/pangastuti (ketah nganggen panganjali umat )
- matur pangayubagia,panyuksma,swasti prapta ring sang sane rauh
- nyinahang angga sang mabaos ( perkenalan diri)
2. Daging Sembrama Wecana:
Upami : indik resepsi pawiwahan,wantiwarsa,ngenteg linggih msl
3. Pamuput Sembrama Wecana :
- nyutetang daging baos
- nunas agung pangampura
- salam pamuput ( parama santih ).
Contoh Sembrama Wecana :
NAMA : I MADE
WAHYU PRIBADI
KELAS : XI
IB 1
NO : 28
Atur pamuji luhurang titiang mantuke ring
Hyang Kawi Swara, makasarining adnyana putus, sane tan kirang pasang kruna,
miwah wibuhin tatwakanda, riantukan purun yukti padewekan titian ikatunan
ngojah linggih ida, dumogi tan keneng cakrabawa.
“ Om
Awighnam Astu Namo Siddham “
“ Om Swastyastu “
Para
Nayaka,Panureksa sane bhaktiin titiang
Para
Pamiarsa,Para pamilet sane wangiang titiang
Kalangkung gargita manah titiang sekadi mangkin,
napi sane ngeranayang, riantukan ring galah sane kalintang becik puniki,
prasida raris titiang mayadnya amatra malarapan antuk nagingin sembrama wacana.
Dumogi napi sane prasida aturang titiang munggah ring pikayun tur wenten
kawigunannyane. Mungguing murda sane kaangkat wantah “ Mikukuhang Catur Guru
Mangda Prasida Ngawetuang Pratisentana Sane Suputra “
Inggih Ida dane para pamiarsa sane tresna
sihintitiang, napi mawinan titiang ngangkat murda “ Mikukuhang Catur Guru Mangda
Prasida Ngawetuang Pratisentana Bali Sane Suputra “, nenten ja panjang titiang mapaungu atur, riantukan titiang puniki satmaka teki akupak, taler kantun mapupuk
cekuh, kemad yukti manah titiang matur ring ajeng ida dane sane sampun pawikan,
sekadi nasikin segara, nanging kasujatianne wantah meled manah titiang pacang
nincapang kewagedang mabasa bali malarapan antuk nagingin sembrama wacanane
puniki.
Inggih Ida dane sane wangiang titiang,
maosang indik Catur Guru inggih punika wantah apatpat akehnyane sane kabaosang guru punika. Sira punika, tan liyan sane kapertama Guru Swadhyaya wantah Ida
Sang Hyang Widhi Wasa. Sane kaping kalih Guru Rupaka utawi Guru Reka wantah I
Aji sareng I Biang. Sane kaping tiga Guru Wisesa wantah sang sane nguasa-nguasi
panegaran iraga. Sane pinih untat Guru Pengajian wantah Dang Acarya, Bapak Ibu
Guru sane ngajahin iraga ring sekolah. Ainggih Ida dane pamekas ring para
yowanane sane wangiang titiang, dados manusa ring jagate puniki, mangda yukti
dados manusa,sampunang jelegan kemanten dados manusa, nanging parisolahe mehmehan
kantun luihang para tingkah ipun iburon. Ampura riin, napi mawinan titiang matur
sekadi asapunika. Ida dane sampun pawikan ring pakibeh jagate sekadi mangkin,
sane kabaos aor tanpa wates utawi zaman globalisasi. Magendahan parisolah ipun I
Petak Jana, tan raris madue manah kemad, tan ngitung pikayun anak lianan sane
pacang ngaksi saparisolah ipune. Yan turah kadi mangkin jeg cuek bebek to to
to,,,,,,. Pinaka conto atur uningayang titiang, Para yowanane akeh tan tatas
ring busana adat baline, metu raris makamen ka pura nungkak, ye makamen nanging
melalung. Raris katimpalin nganggen baju adat bali sane kamodivikasiang
melengen buntut, beh amat melahne nika. Dados kenten, ring dija genah melahne
nika, polih hiburan gratis, cuci mata, kanti tan ngenah selem paningalnyane jeg
putihne gen kelik -kelik ngaksi saparisolah ipune mabusana ka pura. Yan yukti
iraga kukuh ring catur guru, pamekas ring para yowana yowanane, ngiring jejerang
sapituduh sang catur guru punika,ngawit mangkin maparidabdab ngemecikin
pidabdab-pidabdab sane kaon antuk mulat sarira, teleb ring daging-daging agama,
teleb ring pitutur rerama, teleb ring pituduh sang sane ngawewenang panegara,
teleb ring pangajah-ajah Dang Acarya, sinah pacang dados pratisentana sane
Suputra. Napi mawinan mangda dados putra Suputra, ring Nitisastra menggah “
Sang Hyang Chandra teranggana, pinaka dipa mamadangi rikalaning wengi, Sang
Hyang Surya sedeng prabhasa, makadipa mamadangi ring Bumi Mandala, Widyasastra
Sudharma dipanikanang Tri Bhuana Sumena Prabha Swara, Yan ring Putra Suputra,
Sadu Gunawan Kala Wandu Wandawa “ artosnyane
1. Sang
Hyang Wulan masunaran galang maka suluh rikalaning wengi
2. Sang
Hyang Surya maka suluh rikalaning jagate rahina
3. Sastra
sudharma maka suluh ring jagat tigane
4 Yan putra
sane Suputra maka suluh ring kulawarga
Inggih Ida dane sane wangiang titing,
sesampune iraga maparisolah nganutin parisolah manusa,pastika sampun iraga
nyejerang agama hindune punika, mangdane sampunang agama KTP kemanten,
asapunapi pidabdab-pidabdab agamane punika, mangda jati-jati sutindih,tincapang
sradha bhaktine ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Ma Tri Sandhya ping tiga
arahina, mareresik ring merajan rauh ka pura. Lian ring nyejerang agama taler
Negara, asapunapi antuk, ngawit iraga pamekas ring para yowanane mangda sayang
ring angga duwene, sampunang ngawag ngajeng, sampunang memadat,ngroko,narkoba,miras.
Yaning ajeng-ajengan sane sekadi asapunika icen ngalahin indriane, pacang
asapunapi panegarane riwekas. Riantukan yowana-yowanane sane
siteng,waged,bhakti pinaka sulur sane prasida dados Pratisentana Bali sane
Suputra, prasida ngajegang jagat Baline kapungkur wekasan.
Inggih Ida sane wangiang titiang, wantah
asapunika sane prasida aturang titiang, sadurung sembrama wacanane puniki pacang
kapuputang, maka cutetang sembrama wacana sane iwawu inggih punika : Ngiring
kukuhang Catur Guru punika mangda prasida ngawetuang pratisentana Bali sane
Suputra, iraga sane dados pratisentana, napi malih embas iriki ring Bali, ten
lingu ring tata titi ma agama sampunapi pacang nindihin panegara. Dabdabang
tincapang sradha bhaktine ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa taler sutindih ring
panegara. Inggih Ida dane para pamiarsa sane wangiang titiang, wantah asapunika
daging sembrama wacana sane prasida aturang titiang,janten sampun doh saking
paripurna. Riantuk ketambetan titing punika sami banget titiang nglungsur
mangda ledang ngampurayang.
“
Om Santih Santih Santih Om “